![](/media/lib/541/n-karol-3d824a4902d4b1ca95c22a53cc2877eb.jpg)
Monarchia idzie z duchem czasu. Olej koronacyjny bez produktów zwierzęcych
6 marca 2023, 18:25W Bazylice Grobu Świętego w Jerozolimie poświęcono olej, którym podczas koronacji zostanie namaszczony król Karol III. Namaszczenie świętym olejem było jednym z najważniejszych elementów koronacji w tradycji europejskich monarchii. Obecnie zachowało się podczas koronacji brytyjskich monarchów. Jednak uświęcony tysiącleciami tradycji rytuał został dopasowany do czasów współczesnych
![](/media/lib/541/n-konie-739a5f53ce980696d637a5902ad08418.jpg)
Szczątki najstarszych jeźdźców zdradzają, kiedy człowiek dosiadł konia
6 marca 2023, 12:32Wiemy, że już w IV tysiącleciu przed naszą erą ludzie udomowili konie. Zagadką jednak pozostaje, kiedy po raz pierwszy zaczęto wykorzystywać je w celach transportowych. W kurhanach z Rumunii, Bułgarii i Węgier archeolodzy znaleźli najstarsze szczątki ludzi, którzy prawdopodobnie jeździli konno. To pięciu przedstawicieli kultury grobów jamowych, którzy żyli pomiędzy ok. 3000 a ok. 2500 lat przed naszą erą.
![](/media/lib/541/n-burzyk-69ed24e69d19636dc90c6ec6ccb4bca5.jpg)
Plastikoza – nowa choroba ptaków
6 marca 2023, 06:46Naukowcy opisali nową jednostkę chorobową u ptaków. Plastikoza jest powodowana przez niewielkie kawałki plastiku, które wywołują stan zapalny w przewodzie pokarmowym. Została opisana u ptaków morskich, ale odkrywcy nie wykluczają, że to tylko wierzchołek góry lodowej. Na zewnątrz ptaki te wyglądają na zdrowe, jednak nie jest z nimi dobrze, mówi doktor Alex Bond z Muzeum Historii Naturalnej w Londynie. Ciągły stan zapalny prowadzi do bliznowacenia i deformacji tkanki, co negatywnie wpływa na rozwój i szanse przeżycia ptaków.
![](/media/lib/540/n-grzebien-f32fba3b69d4c9a7c41e23d02ea7deb6.jpg)
Grzebień z ludzkiej czaszki. Odkrycie w pobliżu Cambridge
3 marca 2023, 18:30Archeolodzy z Museum of London Archaeology (MOLA) zidentyfikowali grzebień wykonany z fragmentu ludzkiej czaszki (kości ciemieniowej). Datuje się on na 750 r. p.n.e.-43 r. n.e. Odkryto go na stanowisku z epoki żelaza w Bar Hill w pobliżu Cambridge. To bardzo rzadkie znalezisko. Michael Marshall podkreśla, że na terenie Wielkiej Brytanii odkryto dotąd tylko dwa podobne obiekty. Oba w pobliżu, na terenie hrabstwa Cambridgeshire.
![](/media/lib/540/n-zamek-fbb09dbd4375b128e13196b2844a5ac5.jpg)
Na Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie odkryto fragment muru z XIV-XV wieku
3 marca 2023, 12:14Podczas prac związanych z rozbiórką tarasu południowego Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie odkryto ok. 7-8-metrowy fragment średniowiecznego muru z przełomu XIV-XV w.
![](/media/lib/540/n-rzymskastruktura1(2)-be5379aafbdd7fe7acfa149ce8f65ec9.jpg)
Znaleziono strukturę obronną, o której pisał Juliusz Cezar. Pechowi Rzymianie przeoczyli 200 ton srebra
1 marca 2023, 12:08Szukając złóż srebra, w I w. n.e. Rzymianie założyli w rejonie Bad Ems w dzisiejszej Nadrenii-Palatynacie dwa obozy wojskowe. Dzięki sprzyjającym warunkom zachowała się tu zaostrzona palisada chroniąca przed atakami wroga. O takich instalacjach, których funkcję można porównać do drutu kolczastego, wspominały źródła z epoki, w tym np. Juliusz Cezar, ale dotąd nikomu nie udało się ich znaleźć.
![](/media/lib/540/n-japonczycy-ed3361f74af517cad3ba587005b47e4e.jpg)
Łowcy-zbieracze i rolnicy pozostawili po sobie Japończykom skłonność do astmy i otyłości
1 marca 2023, 08:20Współcześni mieszkańcy Wysp Japońskich to potomkowie dwóch grup ludności – łowców-zbieraczy kultury Jomon zamieszkujących Wyspy od około 16 000 lat i wschodnioazjatyckich rolników, którzy zaczęli migrować z kontynentu ok. 800 roku po Chrystusie. Naukowcy z Uniwersytetu Tokijskiego, wykorzystując narzędzie analityczne o nazwie indeks markeru przodków (AMI, ancestry-marker index) opisali dystrybucję i sposób łączenia się obu wspomnianych grup. Odkryli przy tym, że Jomon byli bardziej odporni na głód, ale mieli tendencję do otyłości, a rolnicy lepiej radzili sobie z chorobami zakaźnymi, ale mieli tendencje do zbyt silnych reakcji immunologicznych i rozwoju np. astmy.
![](/media/lib/539/n-kilonowa-323a1c0972ce2128eb8770a2c6fe8559.jpg)
Znamy pierwszy układ, który zamieni się w niezwykle rzadką kilonową
21 lutego 2023, 11:22Naukowcy z Nowej Zelandii i USA zidentyfikowali pierwszy znany układ podwójny, który zakończy istnienie jako kilonowa. Kilonowa to niezwykle rzadkie zjawisko astronomiczne, w wyniku którego powstają bardzo duże ilości ciężkich pierwiastków. Specjaliści uważają, że wśród 100 miliardów gwiazd w Drodze Mlecznej istnieje jedynie 10 układów, w przypadku których dojdzie do eksplozji kilonowej.
![](/media/lib/539/n-girsu-0e309b0c97a7b33ecfab2a12d340e1a8.jpg)
Niezwykłe odkrycia w Iraku: sumeryjski pałac i świątynia poszukiwana od 140 lat
20 lutego 2023, 15:54Na irackim stanowisku Tello znaleziono sumeryjski pałac sprzed co najmniej 4500 lat. Tello to współczesna nazwa Girsu, jednego z najstarszych znanych nam miast. Zostało założone w okresie Ubajd (VI–IV tysiąclecie p.n.e.) i było zamieszkiwane – z przerwami – do czasów Partów, w III wieku n.e. Należało do królestwa Lagasz, którego największy rozkwit nastąpił pod rządami Gudei (II poł. XXII wieku p.n.e.).
![](/media/lib/539/n-tarnobrzeg1-02286209b8750206d5fec35e2682e763.jpg)
Jedna z najpiękniejszych polskich bibliotek odzyskała dawny blask
20 lutego 2023, 06:59Biblioteka dzikowska w Zamku Tarnowskim w Dzikowie (siedzibie Muzeum Historycznego miasta Tarnobrzega) uchodzi za jedną z najpiękniejszych historycznych bibliotek w Polsce. W wyniku trwającej 2 lata renowacji odzyskała swój dawny blask. Jak podkreślono na stronie Urzędu Miasta Tarnobrzega, liczące 200 lat wnętrza pierwszy raz poddano pracom renowacyjno-konserwatorskim.